Maria op de Groes 80 jaar: (sept 2018: verhaal door Wiel van Dinter, met aanvullingen HT)

 

Mariakapel in 1947

De toenmalige bisschop van Roermond, Mgr J.H.G. Lemmens (“vader bisschop”), was een vurig vereerder van O.L. Vrouw. In zijn bisschopswapen stond de spreuk Stella Duce , en zijn devies in die roerige tijden vóór de WO2 was: “ Limburg aan Christus door Maria” . In de tweede helft van die dertiger jaren vol oorlogsdreiging wilde hij alle Limburgse dekenaten aan Maria toewijden.

Mariafeesten
Het stadje Gennep nam het voortouw bij de organisatie van de Maria-manifestatie in het dekenaat Gennep: de Mariafeesten in mei 1938. Alle parochies van het dekenaat zouden hieraan deelnemen in een grootse optocht, die zou uitmonden in de toewijding aan Maria door de bisschop.

Toestroom
Op zondag 15 mei 1938 stroomden duizenden deelnemers en belangstellenden Gennep van alle kanten binnen. Er reden extra trams vanuit Nijmegen en Venlo om de mensen naar dit indrukwekkende Mariafeest te brengen. Langs de route van de optocht stonden dikke rijen toeschouwers.

Praaloptocht
Een honderden meters lange praaloptocht trok in Genneps centrum tussen een haag van mensen door in defilé langs het podium met prominenten (o.a. bisschop Lemmens) op de Markt. Vandaar met alle muziekkorpsen en gilden uit het dekenaat in de stoet naar het in 1933 geopende Vitesse-terrein op de Groes. Daar stond een 8 meter hoog altaar opgesteld.

Toewijding
Onder aanwezigheid van vele duizenden mensen wijdde Mgr. Lemmens daar het dekenaat met al zijn parochies, verenigingen en instellingen toe aan Maria. De oud-Gennepenaar pater Vogel, provinciaal van de congregatie van de H. Geest, hield er een indrukwekkende predicatie.

Initiatief
In het dekenaat Gennep waren tot 1938 drie Mariakapellen, twee in Well en één in Afferden. In Gennep, de hoofdplaats van het dekenaat, ontstond bij de planning van de mei-feesten het initiatief tot het oprichten van ook een Mariakapel. Als kroon op het Maria-evenement. Als bouwplek kwam men bij overleg met het kerkbestuur tot een perceel grond van de kath. kerk aan de westelijke rand van het centrum, aan de Touwslagersgroes.

Uiterlijk
Tijdens de Mariafeesten in mei 1938 was de bouw van de kapel in volle gang. De bouwplannen waren te laat tot realisatie gekomen om de kapel tijdens de meifeesten gereed te hebben. Het gebouwtje werd met bakstenen gemetseld. Het leien dak stak ruim over de voorgevel heen. Het werd gestut door vierkante pilaren met bloembak. Rechts naast de dubbele deur was plaats open gelaten voor een in te metselen gedenksteen.

Interieur
In de kapel op een hoog console in de abscis een beeld van Maria met het Kindje Jezus. Enkele kerkbanken vullen de kapelruimte. Het kapelletje ontving zijn daglicht door opvallende glas-in-loodramen van de kunstenaar Piet Werker. Hij was een broeder van de congregatie van de H. Geest, die sinds 1926 haar klooster in Gennep had in het verbouwde hoofdbureau van de failliete NBDS.

Eerste steen
De ingebruikname van de Mariakapel liet nog enkele maanden op zich wachten. Begin augustus kon men aangeven wanneer de ‘eerste steen' kon worden geplaatst. Zondag 21 augustus was er om half vier een plechtig Lof in de Martinuskerk, tijdens welk lof de gedenksteen werd gezegend. De Kerkelijke Harmonie “Unitas et Fidelitas” opende een feestelijke optocht, samengesteld uit verenigingen met vaandel, geestelijken en het gemeentebestuur, naar de in aanbouw zijnde Mariakapel.
Maria-meisjes droegen de steen. Bij de kapel hield deken Kreyelmans een korte toespraak, waarna een oorkonde werd geplaatst en de gedenksteen ingemetseld.

Processie
In september 1938 was de kapel voor gebruik gereed. De plechtige inzegening plande men op zondag 18 september 1938. Die dag was er ‘s middags om half 4 een pontificaal Lof waarin het Mariabeeld werd gewijd. Daarna trok een plechtige processie, waaraan honderden parochianen deelnamen, naar de nieuwgebouwde kapel. Jongens van de kath. jeugdbeweging Jonge Wacht droegen het Mariabeeld mee in de stoet.

Inzegening
Deken Kreyelmans zegende de kapel in, nadat het beeld geplaatst was. Een pater Montfortaan hield daarna een memorabele predicatie, waarin hij o.a. de parochianen opriep in barre tijden de hulp in te roepen van Maria in deze kapel. Met begeleiding van de Kerkelijke Harmonie zongen allen tot slot het lied O, Sterre der Zee . Velen knielden daarna even in de kapel voor het beeld van ‘ Maria op de Groes' alvorens huiswaarts te gaan.

Facebook
Dinsdag 18 september aanstaande is het precies 80 jaar gelden dat deze plechtigheid plaatsvond. Wie vindt heden ten dage nog de weg naar het kapelletje? Het aantal Jonge Wachters dat in 1938 het beeld naar de Groes gedragen heeft, zal nu geslonken zijn tot een enkeling. Hij zal het op Facebook niet navertellen…

van dit verhaal maak ik nog een special, waarbij dit aangevuld wordt met de foto's en krante-artikelen van en over de Maria-toewijding en de Mariakapel zelf

De verlengde Schoolstraat

was de plaats, die in 1938 was uitgezocht voor de Mariakapel. Op grond van de kerk, achter het pas aangelegde sportpark de Groes en langs de nieuwe weg, die was ontstaan door het doorstrekken van de Schoolstraat (in 2018 Brugstraat) richting Maas. Anno 2018 heeft deze verlengde Schoolstraat Touwslagersgroes en staan er ook huizen, maar loopt die straat niet meer door tot aan de Maas. Het jaar 1938 was niet toevallig, want het was het jaar van de grootschalig gevierde Maria-toewijding van het gehele dekenaat Gennep op zondag 15 mei 1938, een paar dagen nadat de nieuwe burgemeester van Gennep, van Banning, was ingehuldigd.

Het was een groot feest, zoals de kranteberichten uit die tijd ons vertellen en zoals de paar foto's ons laten zien. Er was zelfs een krant met een volledige fotopagina van het gebeuren, waar ruim 10.000 mensen op af kwamen. Er woonden toen zo'n 3600 mensen in Gennep, zodat dit aantal het 3-voud van de totale bevolking van Gennep vertegenwoordigde. Maria-verering was in die tijd "hot" en monseigneur Lemmens, de toenmalige bisschop van Roermond, stimuleerde dat het ene na het andere dekenaat in zijn Bisdom aan Maria werd toegewijd.

voor die tijd behoorlijk uniek: een gehele fotopagina gewijd aan het gebeuren in Gennep
het verhaal in een andere krant
Geestelijkheid en notabelen op het podium, dat op de Markt in Gennep opgebouwd was
en waar de stoet aan voorbij trok
Ongetwijfeld waren de feestelijkheden van mei 1938 de aanleiding om een Mariakapel te willen bouwen.
het publiek stond rijen dik, zoals hier voor hotel de Kroon en rechts daarnaast de manufacturenzaak van Bertha Andriesse. Alle huizen en zaken vlagden
daarna trok men naar het sportterrein van Vitesse op de Groes, waar een menigte van zo'n 10000 mensen de verdere plechtigheden bijwoonden. Alle muziekkorpsen van het gehele bisdom waren aanwezig

En zo gebeurde dan ook. Op 21 augustus 1938 werd de "eerste steen" gelegd en werd een oorkonde ingemetseld en minder dan een maand later, op zondag 18 september 1938 werd het Mariabeeld door de jonge wachters naar de kapel gedragen en werd de nieuwe Mariakapel ingewijd. Technisch gezien zou men kunnen stellen, dat de viering van 80jr Mariakapel dus ook op 18 september 2018 gevierd zou moeten worden. ;-)

bericht van de 1e steenlegging op zo 21 aug 1938
bericht van de inzegening van de Mariakapel op 18 sept 1938
en zo zag het er toen uit

en op zondag 19 augustus 2018 werd aan de Touwslagersgroes herdacht dat de Mariakapel 80jr geleden gebouwd is. Dit werd gevierd met een buitenmis voor de kapel, zoals sinds deken Huisman altijd wordt gedaan op/rond Maria Hemelvaart (voor de jongeren, die dat misschien niet weten: dat is 15 augustus. Vroeger was er toen zelfs een vrije dag, zoals nu nog steeds in landen als Ierland en Spanje. Hieronder een paar plaatjes van die buitenmis.

pastoor Kessels in conclaaf met misdienaar Johan Vogelzangs (wellicht over de mis-intenties die in de pastorie achter gebleven waren)
de collecte-opbrengst was bedoeld als bijdrage voor de broodnodige herstelwerkzaamheden aan de Mariakapel

In october 2018 werd de Mariakapel dan ook daadwerkelijk opgeknapt en het resultaat mag er wezen. Met erg mooie letters trouwens.